- rápido
- agora
koriekoeme
amanhã = kori (hoje) + koema (manhã)
Ver maiskori
hoje (dia que está por acontecer)
Ver maisCapibaribe, kapibaraype
Dentro do rio das capivaras
nome de rio de PE
pe
gororoba, karuroba
karu (comida) + (ro)roba (amarga)
Ver maisroba
amargo, amargura
Ver maiskua
Meio
Cintura
grossura, bojo
ibiporanga, ybyporanga
yby+porang+a = terra bonita
Município da Bahia.
ibipira, ybybyra
yby + byr+a = terra erguida
Município da Bahia
ibiraci, ybyraci
Árvore (Ybyrá) + ysy (fileira)
Município de Minas Gerais
Guaranhuns
Campos (nhun) dos aguarás (logo-guará)
Município do estado de Pernambuco.
curu, kurub, kuruba
grão, caroço, verruga
Ver maistatajuba ou tataîuba
pau de fogo
tata – fogo yba – árvore
árvore que os índios usavam para fazer fogo
mogi ou mogy
Rio das cobras
itapuã
Pedra erguida.
ita’puã – ita: pedra + puã: erguida
Itapuã é o nome de uma praia de Salvador
moema
maraneyma
marana, marã
1) doença
2) aflição
3) enfermo
4) guerra
aruru
triste
Ver maisîurukûá
tartaruga
Ver maisara
tempo (condições)
Ver maispukamirĩ
sorri
Ver maisposaûsuba
sonho
Ver maiskûarasy
sol
Ver maisseri, siri
siri
Ver maisekó
ser
Ver maisîara
senhor(a), dono
Ver maiseym’a
sem
Ver maiskururu
sapo
Ver maisugûy
sangue
Ver maiskaraíba
sagrado
Ver maisté
sabor
Ver maiskuab
saber
Ver maisygapukuîtaba
remo
Ver maispukuî
remar
Ver maisamãberaba
relâmpago
Ver maisypy
regar
Ver maisapu’a
redondo, bola
Ver maispysá
rede de pesca
Ver maismopor
realizar
Ver maisgûabiru
rato
Ver maiskûaî
raro
Ver maissapy’a, esapy’a, korite’ĩ
rápido
Ver maispy’i, apûan
rápido
Ver maisapó
raiz
Ver maistupãberaba
raio
Ver maisarybé
quieto
Ver maisakub
quente
Ver maisoîeperemõ
puro
Ver maisesa’yra
pupila
Ver maismbo’esara
professor
Ver maisypy
primeiro
Ver maisnha’ẽ
prato
Ver maisymbe’yba
praia
Ver maisokara
praça
Ver maispytasaba
pousada
Ver maiskamusi
pote
Ver maispeasaba
porto
Ver maisokena
porta
Ver maistaîasu
porco-do-mato
Ver maisatîaî/a
pontiagudo
Ver maisnharybobõ
ponte
Ver maistapûá, apyra
ponta
Ver maispykasu
pomba
Ver maistubyra, ybytimbora
poeira
Ver maiskaîakanga
polvo
Ver maisykûara
poço
Ver maismba’ee’ym
pobre
Ver maismityma
plantação
Ver maismamuá
pirilampo
Ver maispinima, pitinga
pinta
Ver maisipekũ
pica-pau
Ver maisetymã
perna
Ver maismirĩ
pequeno
Ver maismo’ang
pensar
Ver maisakûãîa
pênis
Ver maisurupema
peneira
Ver maispira
pele
Ver maispy
pé
Ver maisybyrapytanga
pau-brasil
Ver maisguyra’ĩ
passarinho
Ver maisgûyrá
pássaro
Ver maisreri
ostra
Ver maisygapenunga
onda
Ver maisîagûara, îagûareté
onça
Ver maisma’ẽ
olhar
Ver maisesá
olho
Ver maisparanãgûasu
oceano
Ver maisoré
nós
Ver maisera
nome
Ver maisayty
ninho
Ver maisybytinga
neblina
Ver maisygarusu
navio
Ver mais‘yapyra
nascente
Ver mais‘ara
mundo
Ver maise’yî, etá
muitos
Ver maisnhe’enge’yma
mudo
Ver maisakym/a
molhado
Ver maiska’a
mata
Ver mais